Geschreven op het Netwerk In Beweging: 9 april 2014
Een praktijkvoorbeeld bekijken, vergezeld van een goed verhaal van twee enthousiaste betrokkenen van het eerste uur, dat maakt dat we dit thema ‘Multifuntionele (sport) Accommodaties’ nog beter op ons netvlies krijgen.
Op de fiets vanaf station ’s-Hertogenbosch naar het dorp Engelen is geen uitdaging, wel gezond! Geen uitdaging want de fietsinfrastructuur van het centrum naar Engelen is goed, in ieder geval dit deel van Den Bosch is fietsvriendelijk. In de verte zien we de contouren van het sportpark. Door John Cornelissen, locatie manager en beheerder van dit jeugd- en sportcluster worden we ontvangen in het jeugdhonk. John begint direct enthousiast te vertellen over alle gebruikers van dit complex, als het vragenvuur van team Beweegruimte losbarst. Vijf verschillende groepen gebruikers met vijf verschillende ideeën en eigen wensen vult Godfried van der Braak, projectleider vanuit de gemeente, aan. Twee en een half jaar is dit sport- en jeugdcluster, ook wel een multifunctionele sportaccommodatie, nu in gebruik. Voor de recessie stond alles op papier, anders had het anders uitgepakt voorspellen de twee enorm betrokken heren.
Als projectleider vanuit de gemeente is Godfried verantwoordelijk geweest voor het project en procesmanagement van dit unieke project, vanaf het initiatief tot aan de laatste stoeptegel. Echter, niet de initiator ervan. Engelerhart is een burgerinitiatief, een bottum up project. Voetbalclub FC Engelen groeide uit haar huidige accommodatie, en ook de kinderopvang, BSO en het jongerenwerk kregen steeds meer kinderen. Tegen verwachting in overigens. De verachting was aanvankelijk niet dat in de nieuwe Bossche wijk Haverlij zoveel jonge gezinnen kwamen wonen. ‘Het is heel bijzonder om dit gezamenlijk op te lossen en de handen in een te slaan’ benoemd Godfried. Er waren oplossingen nodig voor het ruimte gebrek en de koppen werden bij elkaar gestoken. De bestuursraad Engelen heeft de handschoen opgepakt en is in 2005 naar de gemeente gestapt, die op haar beurt ook de school, die inmiddels ook uit haar voegen barstte, aan dit initiatief heeft verbonden.
Er werd gestart met locatiestudies naar de gebouwen en een stedenbouwkundig model werd ontwikkeld. Daarmee is Godfried naar de bewoners in de buurt gestapt. Het studiemodel naar de ontsluiting van dit nieuwe complex viel bij omwonenden niet in goede aarde. Een tegenslag, maar niet onoverkomelijk. Verkeerskundigen werden, aanvankelijk met frisse tegenzin, aan het werk gezet om het alternatief uit te werken. Financieel was in dit nieuwe model niet voorzien. Soms moet je afwijken van de plannen en investeren om het plan voor alle partijen aantrekkelijker te maken.
Het definitieve plan kwam neer op 3000m2 aan gebouwen, waarvan een groot deel semi-permanent. Dat is overigens van buiten en binnen nauwelijks te zien. Het Jeugd- en Sportcluster bevat een aantal multifunctionele ruimten, een aantal eigen ruimten en ondersteunende ruimten. Aan de architect was de opdracht meegegeven om multifunctioneel gebruik zo goed mogelijk te organiseren. In combinatie met het semi-permanente karakter van het kindgedeelte was dat een behoorlijke opgave voor de architect en de bouwer. Ook over interne logistiek is goed nagedacht. Elke ruimte heeft een eigen uitgang naar buiten en het sport- en kindgedeelte hebben eigen ingangen.
Een andere uitdaging tijdens die ontwerp en bouwproces was de openbare ruimte. Vanuit onderwijs en jeugd is men gewend om te denken in ‘gebouwen’ en minder in buitenruimtes. Het jeugd en sportcluster is echter veel meer dan een gebouw. Stenen en openbare ruimte moeten goed op elkaar zijn afgestemd en elkaar versterken. De openbare ruimte is functioneel aan het gebouw. De school en BSO gebruiken het kunstgrasveld ook buiten wedstrijd en trainingsuren om. Dat is wel even wennen voor de voetbalclub, maar het kan! Het halve kunstgrasveld is na schooltijd druk bezet! Groepjes voetballen rondom het doel, meiden staan te kletsen op het veldje en kijken ondertussen naar het voetbalspel van de jongens, en de allerkleinste rennen ook vrolijk over het veld. Er zijn regels opgehangen voor het gebruik van de kunstgrasvelden. Beheerder John geeft aan dat deze op ‘onzichtbare plaatjes’ hangen. Soms ligt er wel eens rommel op het veld, maar de grootste groep kinderen en jongeren gebruiken het veld naar behoren en ruimen netjes op. ‘En als er iets gebeurd komen ze het bij me melden.’ John kent de meeste jongeren ook, door zijn vrijwilligerswerk bij het jeugdhonk, ook met de zogenaamde ‘raddraaiers’ heeft hij goed contact. Het is te duur om er jongerenwerk op te programmeren geeft hij aan. Maar niet alle vrijwilligers kunnen altijd goed met jongeren omgaan. Wij, team beweegruimte, concluderen dat John een ‘gouden kracht’ is voor Engelerhart. ‘Ritselen, rommelen, contacten leggen en dingen oplossen, dat is echt mijn ding’ zegt John.
Gemeente Den Bosch heeft ook heel nadrukkelijk voor een ‘open sportpark’ gekozen, daar zijn John en Godfried juist blij mee, want er wordt minder gesloopt. Voor de voetbalclub is zo’n open sportpark even wennen. Er komt echter steeds meer begrip voor, men raakt gewend aan de drukte en levendigheid op en rondom het complex. Communicatie naar de leden van de voetbalclub is hierin heel belangrijk, benadrukt Godfried. Er is veel overleg nodig, ook op bestuurlijk niveau, zowel formeel als informeel.
In zo’n ontwikkeling van een multifunctionele accommodatie ben je veel in gesprek, ook met de buurt. Zoals bijvoorbeeld over het eerder genoemde verkeersplan, maar ook over verlichting en een bomentuintje bij de natuurspeelplek. John krijgt soms overlast meldingen in het weekend vanuit buurtbewoners. Hij gaat altijd in gesprek en neemt de mensen serieus, stapt naar ze toe, overlegt en onderneemt dan actie. ‘Mensen moeten ook echt zien dat je er wat aan doet.’ En de kracht van dit project zit ‘m juist in al die enthousiaste mensen die hebben meegedacht en gedaan in het proces. Uiteindelijk is het Bestemmingsplan in ongeveer een jaar tijd aangepast, zonder enig bezwaar. Dat is uniek en dat heeft te maken met een goed proces. Maar ook Godfried heeft de nodige koppen koffie gedronken met bewoners.
Formeel moet er vanalles geregeld worden voor zo’n ontwikkeling. Intentieverklaringen, overeenkomsten over beheer, exploitatie, aankoop oude gebouwen, huur, gebruikersovereenkomsten en ga zo nog maar even door. Je moet afstappen van het ‘vrijheid-blijheid’ karakter geeft Godfried aan en toch de kracht van dit initiatief, dat het vanuit de bevolking zelf komt, behouden.
Wij zijn enorm geïnspireerd na dit verhaal en staan te popelen om het gebouw en de buitenruimte te gaan bekijken. Rond de middagpauze zien we goed hoe ook de buitenruimte functioneert voor kinderen van verschillende leeftijdsgroepen. Maar wij zijn niet de enige die hier inspiratie komen opdoen. Elke maand zijn er wel rondleidingen en bezichtigingen. Terecht merkt John op ‘zo’n gebouw op een sportterrein is ook gewoon bijzonder, dur is niks mooier als dit!’
Benieuwd hoe deze multiftunctionele (sport)accommodatie eruit ziet? Ga naar www.engelerhart.nl
Wil je meer weten over de beweegvriendelijke omgeving: sporten, spelen, bewegen, ontmoeten en verplaatsen in je eigen leefomgeving, kijk dan op www.nisb.nl/ruimtevoorbewegen
Maartje Kunen (maartje.kunen@nisb.nl)
Adviseur Beweegruimte, NISB
Adviseur Beweegruimte, NISB
Geen opmerkingen:
Een reactie posten