Geschreven op Netwerk In Beweging 12 februari 2014
Wat word ik (Maartje Kunen) enthousiast van de Groningse visie ‘De Bewegende Stad’ (januari 2014) voor het inrichten van de Groningse speelse en sportieve openbare ruimte. De gemeente Groningen presenteert ‘een nieuwe kijk op de speelse en sportieve inrichting van de openbare ruimte, samen met partijen uit de samenleving’. De rol van de gemeente is een faciliterende: behoeften uit de samenleving in kaart brengen en waar mogelijk gewenst, realiseren. Binnen drie belangrijke denkrichtingen en tien thema’s gaat Groningen aan de slag met de beweegvriendelijke omgeving. De visie geeft antwoord op de vraag: ‘hoe kunnen we de openbare ruimte in Groningen zo inrichten dat deze meer uitnodigt tot bewegen?’
Wat maakt dat ik als adviseur beweegruimte zo blij van word van zo’n visie?! Dat zit in een aantal factoren. Allereerst het feit DAT Groningen een visie heeft voor het sporten, bewegen en spelen in de openbare ruimte, die bovendien in samenspraak tussen de sectoren Sport en Ruimte is opgesteld. Het werken aan een beweegvriendelijke omgeving vraagt afstemming tussen de sectoren sport/gezondheid en ruimte. Groningen is zich daarvan bewust, zo blijkt uit deze integrale visie. ‘Vanuit verschillende oogpunten: ruimtelijke kwaliteit, gezondheid, bereikbaarheid, imago, werken aan een en hetzelfde doel.’ Afstemming wordt ook gezocht met burgers, marktpartijen en bijvoorbeeld het onderwijs. ‘Wensen en initiatieven komen van kinderen, ouders en scholen… Kinderen worden betrokken bij de inrichting van de openbare ruimte en bij het realiseren van mogelijkheden voor natuurlijk spelen.’ Groningen wil maatwerk leveren per situatie, gebied of thema als het gaat om burgerparticipatie. De gemeenten zoekt hierin aansluiting bij het traject Staddoetmee.
De gemeente zoekt eveneens samenwerking met het bedrijfsleven.Bijvoorbeeld bij het inrichten van de openbare ruimte rondom grootschalige detailhandel op het gebied van sport. ‘Sport en spel moet een vanzelfsprekend onderdeel zijn van gebiedsontwikkeling, in de planvormingsfase, net als verkeer, groen en water.’
Sport & Ruimte
Groningen is zich bewust van het belang van de wisselwerking tussen sport en spelen en ruimtelijke ordening. Noodzakelijk om de speelse en sportieve inrichting van de openbare ruimte te realiseren. De drie denkrichtingen die hierin samen komen zijn:
1.‘bestaande sportvoorzieningen in de stad zichtbaarder maken voor meer mensen
2.sport en spel meer integreren in de openbare ruimte
3.bestaande openbare ruimte aantrekkelijker maken voor bewegen voor bredere doelgroepen, zoals bijvoorbeeld ouderen en mensen met een beperking.’
Groningen is zich bewust van het belang van de wisselwerking tussen sport en spelen en ruimtelijke ordening. Noodzakelijk om de speelse en sportieve inrichting van de openbare ruimte te realiseren. De drie denkrichtingen die hierin samen komen zijn:
1.‘bestaande sportvoorzieningen in de stad zichtbaarder maken voor meer mensen
2.sport en spel meer integreren in de openbare ruimte
3.bestaande openbare ruimte aantrekkelijker maken voor bewegen voor bredere doelgroepen, zoals bijvoorbeeld ouderen en mensen met een beperking.’
Tien thema’s worden in deze visie uitgewerkt, gefundeerd met onderzoek, bijvoorbeeld over groene schoolpleinen, gebrek aan beweging en buitenspelen. In deze uitwerking benoemd Groningen wat ze de komende jaren wil doen binnen zo’n thema en hoe ze dat aanpakt. Hiervoor verwijs ik graag naar de visie (hoofdstuk 3).
Inspireren met voorbeelden
De visie is prettig leesbaar en voorzien van een onmisbaar Labcahier met aansprekende voorbeelden, vol met beeldmateriaal. Het Labcahier inspireert om op een andere manier te kijken naar de sportieve inrichting van de stad. Aan de hand van een fietstocht door de stad geeft Groningen voorbeelden van hardware die wel en niet werkt in de stad op het gebied van de beweegvriendelijke omgeving. Voor alle Nederlandse gemeenten die aan de slag willen met de beweegvriendelijke omgeving, een aanbeveling om je met dit Labcahier te laten inspireren.
De visie is prettig leesbaar en voorzien van een onmisbaar Labcahier met aansprekende voorbeelden, vol met beeldmateriaal. Het Labcahier inspireert om op een andere manier te kijken naar de sportieve inrichting van de stad. Aan de hand van een fietstocht door de stad geeft Groningen voorbeelden van hardware die wel en niet werkt in de stad op het gebied van de beweegvriendelijke omgeving. Voor alle Nederlandse gemeenten die aan de slag willen met de beweegvriendelijke omgeving, een aanbeveling om je met dit Labcahier te laten inspireren.
Doelgroepen
Verschillende doelgroepen krijgen in deze visie extra aandacht. Kinderen, ouderen en mensen met een beperking. Nagedacht wordt, hoe deze doelgroepen in beweging gebracht kunnen worden door een op hen toegeruste openbare ruimte. Ook zoekt Groningen naar verbindingen tussen voorzieningen voor bijvoorbeeld kinderen en ouderen.
Verschillende doelgroepen krijgen in deze visie extra aandacht. Kinderen, ouderen en mensen met een beperking. Nagedacht wordt, hoe deze doelgroepen in beweging gebracht kunnen worden door een op hen toegeruste openbare ruimte. Ook zoekt Groningen naar verbindingen tussen voorzieningen voor bijvoorbeeld kinderen en ouderen.
Gebruik wat je hebt!
De huidige situatie en een goede analyse is een mooi uitgangspunt in deze visie. Groningen kent haar mogelijkheden en weet hiervan slim gebruik te maken. Bijvoorbeeld dat in Groningen bijna alles op de fiets bereikbaar is en dat dit bovendien bijna altijd sneller gaat dan met de auto. De fiets wordt dan ook gezien als drager voor de ruimtelijke (her)ontwikkeling. Groningen zet in op een gezonde fietsstad. Bestaande en nieuwe openbare ruimte wordt gekoppeld aan fietsroutes en fietsassen. Dit door werk met werk te maken. De fiets krijgt een glansrol binnen de vele infrastructurele projecten die de komende jaren op de planning staan. Groningen wil haar bestaande imago als fietsstad gebruiken en versterken. Ook het water, de Groninger diepenring, wordt als kans benut voor bewegen en kwaliteit van de openbare ruimte. Het water wordt zichtbaar en aantrekkelijk voor gebruik gemaakt.
De huidige situatie en een goede analyse is een mooi uitgangspunt in deze visie. Groningen kent haar mogelijkheden en weet hiervan slim gebruik te maken. Bijvoorbeeld dat in Groningen bijna alles op de fiets bereikbaar is en dat dit bovendien bijna altijd sneller gaat dan met de auto. De fiets wordt dan ook gezien als drager voor de ruimtelijke (her)ontwikkeling. Groningen zet in op een gezonde fietsstad. Bestaande en nieuwe openbare ruimte wordt gekoppeld aan fietsroutes en fietsassen. Dit door werk met werk te maken. De fiets krijgt een glansrol binnen de vele infrastructurele projecten die de komende jaren op de planning staan. Groningen wil haar bestaande imago als fietsstad gebruiken en versterken. Ook het water, de Groninger diepenring, wordt als kans benut voor bewegen en kwaliteit van de openbare ruimte. Het water wordt zichtbaar en aantrekkelijk voor gebruik gemaakt.
Financien
Geheel terecht bevat de visie ook een financiële paragraaf waarin Groningen aangeeft dat het anders kijken naar de stad ook financiële consequenties heeft. Echter, ze wil niet meer geld besteden aan de speelse en sportieve inrichting, maar gereserveerd geld voor speelplekken, stadsontwikkeling, onderhoud en beheer van sportaccommodaties en budgeten voor wijken vanuit het gebiedsgericht werken ‘slim’ inzetten.
Geheel terecht bevat de visie ook een financiële paragraaf waarin Groningen aangeeft dat het anders kijken naar de stad ook financiële consequenties heeft. Echter, ze wil niet meer geld besteden aan de speelse en sportieve inrichting, maar gereserveerd geld voor speelplekken, stadsontwikkeling, onderhoud en beheer van sportaccommodaties en budgeten voor wijken vanuit het gebiedsgericht werken ‘slim’ inzetten.
Beleid verbinden
Die verbinding is ook gelegd in beleid. In de visie wordt een koppeling gelegd met verschillende beleidsstukken zoals het ‘3 puntenplan Sport’ waarin het bevorderen van sport en bewegen voor iedereen een van de aandachtspunten is. De ‘Nota Ruimtelijke Kwaliteit’ en de nieuwe ‘Binnenstadsvisie’ die ruimte gaat bieden aan de voetganger en de fietser en waarin een koppeling wordt gelegd met de Groningen diepenring. Verder wordt een verbinding gezocht met de nieuwe fietsvisie, de parkvisies die opgesteld zijn voor sportparken, de speelruimtenorm, en de structuurvisie van OCSW en gemeentelijke visies op ruimtelijke kwaliteit, gezondheid, bereikbaarheid en imago. Ook ziet Groningen kansen voor het marketingbeleid dat zowel inwoners als bezoekers met de beweegvriendelijke omgeving bewust maakt van het gemeentelijk beleid.
Die verbinding is ook gelegd in beleid. In de visie wordt een koppeling gelegd met verschillende beleidsstukken zoals het ‘3 puntenplan Sport’ waarin het bevorderen van sport en bewegen voor iedereen een van de aandachtspunten is. De ‘Nota Ruimtelijke Kwaliteit’ en de nieuwe ‘Binnenstadsvisie’ die ruimte gaat bieden aan de voetganger en de fietser en waarin een koppeling wordt gelegd met de Groningen diepenring. Verder wordt een verbinding gezocht met de nieuwe fietsvisie, de parkvisies die opgesteld zijn voor sportparken, de speelruimtenorm, en de structuurvisie van OCSW en gemeentelijke visies op ruimtelijke kwaliteit, gezondheid, bereikbaarheid en imago. Ook ziet Groningen kansen voor het marketingbeleid dat zowel inwoners als bezoekers met de beweegvriendelijke omgeving bewust maakt van het gemeentelijk beleid.
Groningen zoekt met deze visie ook aansluiting bij de integrale JOGG aanpak als ‘kapstok’ of ‘paraplu’ voor een gezamenlijke aanpak om jongeren in beweging te krijgen in de openbare ruimte.
Politiek
Politiek- bestuurlijk staat dit thema op de agenda. In 2012 is de motie ‘geef sportieve inrichting meer ruimte’ aangenomen waarmee Groningen in plannen voor ruimtelijke ordening, meer ruimte wil geven aan kaders voor sportieve inrichting en aandacht besteedt aan de wisselwerking tussen sport en ruimtelijke ordening. Deze visie is hier al een heel mooi voorbeeld van! Ik ben benieuwd hoe dit in de praktijk gaat. Wordt sport en bewegen al als vanzelfsprekend meegenomen in de Groningse ruimtelijke plannen?
Politiek- bestuurlijk staat dit thema op de agenda. In 2012 is de motie ‘geef sportieve inrichting meer ruimte’ aangenomen waarmee Groningen in plannen voor ruimtelijke ordening, meer ruimte wil geven aan kaders voor sportieve inrichting en aandacht besteedt aan de wisselwerking tussen sport en ruimtelijke ordening. Deze visie is hier al een heel mooi voorbeeld van! Ik ben benieuwd hoe dit in de praktijk gaat. Wordt sport en bewegen al als vanzelfsprekend meegenomen in de Groningse ruimtelijke plannen?
Waar is de koppeling met de software?
Als ik dan 1 kritische noot mag kraken, ik mis de koppeling tussen de hardware en de software. Ondanks dat dit een prachtig integrale visie is, is deze vooral gericht op de fysieke elementen en de inrichting van de omgeving. Af en toe lees je wat over het stimuleren van sport en bewegen of over het zichtbaar maken van de mogelijkheden, maar programmering of begeleiding van sport, spel en beweegactiviteiten is in deze nota niet expliciet meegenomen. Hoe past de combinatiefunctionaris/buurtsportcoach van Groningen in dit plaatje? Of het welzijnswerk? Of hoe worden Groningse werknemers gestimuleerd de fiets te pakken naar hun werk? Hoe worden ouders verleid kun kinderen naar school te laten lopen? Met bankjes (uitrustplaatsen) breng je ouderen in beweging in de openbare ruimte, maar daar is meer voor nodig? Wie neemt ze mee voor een eerste ommetje?
Als ik dan 1 kritische noot mag kraken, ik mis de koppeling tussen de hardware en de software. Ondanks dat dit een prachtig integrale visie is, is deze vooral gericht op de fysieke elementen en de inrichting van de omgeving. Af en toe lees je wat over het stimuleren van sport en bewegen of over het zichtbaar maken van de mogelijkheden, maar programmering of begeleiding van sport, spel en beweegactiviteiten is in deze nota niet expliciet meegenomen. Hoe past de combinatiefunctionaris/buurtsportcoach van Groningen in dit plaatje? Of het welzijnswerk? Of hoe worden Groningse werknemers gestimuleerd de fiets te pakken naar hun werk? Hoe worden ouders verleid kun kinderen naar school te laten lopen? Met bankjes (uitrustplaatsen) breng je ouderen in beweging in de openbare ruimte, maar daar is meer voor nodig? Wie neemt ze mee voor een eerste ommetje?
Aan de slag!
Ook aan de slag met een beweegvriendelijke omgeving? Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) heeft de Reisgids Beweegvriendelijke Omgeving (BVO) samengesteld, met daarin tips voor het werken aan een BVO, een tienstappenplan, praktische voorbeelden en instrumenten om aan de slag te gaan. Bekijk de reisgids en het stappenplan online viawww.nisb.nl/ruimtevoorbewegen of bestel een papieren exemplaar. Hulp nodig bij het thema beweegvriendelijke omgeving op de kaart zetten in uw gemeente, het maken van een visie of een plan, het uitvoeren van een scan of analyse? Neem gerust contact met het NISB op, ook voor een vraag of het aandragen van een goed voorbeeld.
Ook aan de slag met een beweegvriendelijke omgeving? Het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen (NISB) heeft de Reisgids Beweegvriendelijke Omgeving (BVO) samengesteld, met daarin tips voor het werken aan een BVO, een tienstappenplan, praktische voorbeelden en instrumenten om aan de slag te gaan. Bekijk de reisgids en het stappenplan online viawww.nisb.nl/ruimtevoorbewegen of bestel een papieren exemplaar. Hulp nodig bij het thema beweegvriendelijke omgeving op de kaart zetten in uw gemeente, het maken van een visie of een plan, het uitvoeren van een scan of analyse? Neem gerust contact met het NISB op, ook voor een vraag of het aandragen van een goed voorbeeld.
Dankjewel gemeente Groningen voor dit prachtige voorbeeld. Welke gemeente volgt?
Maartje Kunen, Adviseur Beweegruimte NISB, maartje.kunen@nisb.nl
Geen opmerkingen:
Een reactie posten